Enflasyon Farkı: TÜİK, İTO ve ENAG Raporları Neden Farklı?

Enflasyon rakamları duyulduğunda çoğu kişi aynı veriyi bekler. Ama Türkiye’de üç farklı kurum aynı dönemde farklı yüzde değerleri açıklıyor. Bu farkları anlamak, harcamalarınızı planlamak ve yatırımlarınızı yönlendirmek için çok önemli.

TÜİK enflasyonu neyin üzerine kurar?

TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), hanehalkı harcamalarına odaklanır. Market sepeti, gıda, konut, ulaşım gibi günlük yaşamda sıkça karşılaşılan kalemleri ölçer. Raporlama dönemi genellikle bir ay öncesine dayanır, yani en güncel rakamlar bir iki ay gecikmeli çıkabilir.

İTO ve ENAG neyi ölçer?

İTO (İstanbul Ticaret Odası) ise iş dünyasının gözünden enflasyonu değerlendirir. Ticari ürün fiyatları, hammadde maliyetleri ve hizmet sektöründeki değişiklikler raporun temelini oluşturur. ENAG (Enstitüsü Analiz ve Görüş) ise daha çok üretici fiyat endeksine (ÜFE) odaklanır, yani fabrikaların çıkış fiyatlarını inceler.

Bu üç kurum aynı tarih aralığını ölçse bile, ölçüm yöntemleri ve sepet içeriği farklı olduğu için sonuçlar çarpıcı şekilde ayrışabilir. Örneğin, Mayıs 2025’te TÜİK %35,41 enflasyon duyururken, İTO %38,7 ve ENAG %33,9 rakamlarını verdi.

Bu farkların sebebi, temel tüketim kalemlerinin ağırlıklarının değişmesi. Gıda fiyatları TÜİK’te büyük bir yüzdeye sahiptir, ancak İTO’da hammadde ve dış ticaret fiyatları daha fazla etki eder. ENAG ise üretim aşamasındaki fiyat artışlarını yansıtarak genelde daha düşük bir yüzde sunar.

Peki bu durum sizin bütçenizi nasıl etkiler? Eğer aylık market harcamalarınız artıyorsa, TÜİK verileri size daha gerçekçi bir görüntü verir. İş yerinizde maliyet artışı yaşıyorsanız, İTO rakamları size yön gösterir. Yatırımcılık açısından, ENAG’ın ÜFE verileri gelecekteki fiyat trendlerini tahmin etmenize yardımcı olur.

Bu üç veriyi bir arada değerlendirmek, enflasyonun “gerçek” yüzünü görmenizi sağlar. Sadece bir rakama bakıp panik yapmak yerine, hangi kalemlerin fiyatını ne kadar artırdığını bilmek daha faydalı. Böylece tasarruf yaparken, nerede harcamalarınızı azaltmanız gerektiğine karar verebilirsiniz.

Özetlemek gerekirse, enflasyon farkı yalnızca bir istatistik problemi değil, aynı zamanda günlük yaşamda kararlarınızı etkileyen pratik bir konudur. TÜİK, İTO ve ENAG raporlarını okurken, raporların hangi kesime odaklandığını aklınızda tutun. Böylece fiyat artışlarını daha doğru yorumlayıp, bütçenizi daha etkin yönlendirebilirsiniz.

Unutmayın, enflasyon farkını anlamak ekonomik bir lüks değil, gerekliliktir. Her bir rapordan alacağınız bilgi, harcama ve yatırım stratejilerinizi şekillendirecek. Şimdi bir kahve alın, TÜİK, İTO ve ENAG raporlarını yan yana açın ve farkları gözlemleyin. Gerçekten ne kadar etkilendiğinizi göreceksiniz.